chata olenderska z 1780 w Rakowie

Slawek
Stały bywalec
Posty: 263
Rejestracja: 31 paź 2014, 17:42

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: Slawek »

Przydałoby się poukładanie informacji historycznych w jednym temacie. Przesyłam wycinek z Dziennika Urzędowego Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej z 12 marca 1921 r.
Pytanie się rodzi, czy wieś Linden już wcześniej przemieniono na Lipki i pozostała Leśniczówka i dopiero w 1921 naprawiono pozostałość zaboru.
No i chyba łatwiejsze dla mieszkańców - gdzie była leśniczówka?
Slawek
Stały bywalec
Posty: 263
Rejestracja: 31 paź 2014, 17:42

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: Slawek »

Dziennik Urzędowy Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej z 12 marca 1921 r.
Dziennik Urzędowy Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej z 12 marca 1921 r.
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

słusznie. Myslę, ze uda nam sie ustalic które wsie były zakładane przed osadnictwem a które powstały przez osadnictwo. Poprosiliśmy o pomoc fachowców spotkanych w Przyborowie: http://www.swiatowidlubowo.pl/leader/ak ... kie-oledry
. Tamta chata jest wierna kopia tej z Rakowa, której mam zdjęcia od p. J Osypiuka i wkrótce je tu wrzucę.
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

tak sobie myśle, ze Lipki to wies jednak olenderska w zasadzie osada aministracyjnie podłegła Rakowie, które na podstawie przesłanek wygrzebanych z neta, jest starszą wsią (nie osadą). Lipki, jako nazwa jeszcze w 18 w było raczej zarezerwowane pod soadnictwo Tatarskie w słurzbie Rz-tej. Oczywiscie tu Wlkp wiec to niekoniecznie musiał być standard na wszytstkich ziemiach. Droga Cz-wierzyce nie istniała pewnie tak do 1910r wiec lipki lezały na uboczu pomiedzy Linerami a Rakowem, i to tymi wsiami szły główne trakty na płd-zach i płn -zach
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

znamienne:
rozkwit nastąpił jednak gdy jego właścicielem został wielki oboźny koronny generał Jan Lipski, który w 1780 r. ukończył zespół pałacowy w Czerniejewie

rozkwit nastapił... gdy na tych terenach zaczeły powstawac chaty olenderskie (1780 Rakowo, 1789 Przyborowo)
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

powód osadnictwa:
Wojny prowadzone w początkach stulecia i wielka zaraza panująca w latach 1708-10 doprowadziły do takiego wyludnienia wsi otaczających stolicę Wielkopolski, że pojawiło się zagrożenie dla zaopatrzenia Poznania w żywność. Pilną sprawą było więc jak najszybsze znalezienie osadników z zewnątrz.

Wątek Bambrów:
Bambrzy kojarzą się przede wszystkim z Poznaniem (osadnictwo w I poł XVIIIw). Jednak w trudnym dla całego kraju XVIII w. przybysze z zachodu dotarli też do Czapur!!!!, okolic podpoznańskiej Głuszyny i do Tłokini Kościelnej k. Kalisza. Poza Poznaniem nazywano ich też Szwabami lub Durlakami. Jednak najbardziej znani są Bambrzy – mieszkańcy stolicy Wielkopolski i najbliższych okolic.
Slawek
Stały bywalec
Posty: 263
Rejestracja: 31 paź 2014, 17:42

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: Slawek »

heh
No i masz rację i nie masz racji. Bo jak sam doszedłeś - zarazy z 1710......,a dalej rozkwit z 1780. Demografia ma tu gigantyczne znaczenie, lecz nie można porównywać w tym kontekście tych dat - zbyt duży upływ czasu. Raczej wzrost w Poznaniu doprowadził do zapotrzebowania na produkty rolne. Jakby na to nie spojrzeć pierwszy rozbiór i stałe zapotrzebowanie Prus na żołnierza, musiały określić kierunek osadnictwa olęderskiego na tereny w miarę spokojne i wspierane finansowo przez hm magnatów.
Czerniejewo i okolice wyglądały trochę jak zaniedbane przed osadnictwem olęderskim, co pozwoliło mu tzn osadnictwu być skutecznym - Rakowo, Graby, Gębarzewo... Nikogo stąd nie wyrzucano, więc ziemi musiało być dużo, żeby mogli się pojawić rolnicy z obcej ziemi. Prawdą jest też fakt, że osadnictwo olęderskie na naszych terenach powinno być w cudzysłowie, bo właściwi Olędrzy osiedlali się ze 100 lat wcześniej. Na dobrą sprawę trzeba by przeprowadzić badania co do zmian własności majątku w XIX w, a zwłaszcza w okresie kulturkampfu i rugów pruskich. Co nie zmienia faktu, że kultura olęderskiej i jej wpływ zostały zapomniane. Gdzieś czytałem, że do 1923 r. była szkoła ewangelicka w Czerniejewie ( miejscu obecnej biblioteki). Szkoda takich zerwań z przeszłością. A może potomkowie urodzonych w Czerniejewie są dziś wójtami gmin w Belgii, Holandii, Niemczech ?
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

przeskoczyłem spore kalendarium a w tym i zarazy- a było ich zapewne sporo, niekoniecznie obejmujacych całość ziem. O 1710 napiasłem z rozpędu bo po tej zarazie i wyludnieniu przybyli do Poznania Bambrzy. W odróznieniu od osadników na prawie olenderskim osadnicy Poznania (wsie: Dębiec, wilda i pozostałę południowe obecnie dzielnice miasta) musieli być katolikami i nie korzytali z tak szeroko zakrojonej swobody praw. Cos za coś. Łatwy teren -wieksze obostrzenia. Generalnie zapomina sie ze olendrami byli tez.. Polacy i to wcale nie marginalnie. Co znaczy Polacy? mieszkancy wsi - chłopi z tamtego okresu nie mieli swiadomosci narodowej. Co pieknie wylazło w czasie rabacji gdzie ekipa Szeli szła rzezać Polaków czyli .. szlachtę. Sami nazywali siebie Mazurami:-). Dlaczego? bo ludzie pochadzacy z Mazur osiedlali się na tamtych teranech własnie na preferencyjnych warunkach i szybko dochodzili do zasobnosci i korzytali ze wzglednej wolnosci osobistej. Z tą wolnością osadnictwa olenderskeigo to tez różnie. Nie zawsze wiązało sie to z wolnościa osobista i nabyciem ziemi na własność

Natomist wyludnienia, spowodowane nędza, wojnami i zaraz po nich zarazami, brankami do wojska etc były spowodowane takimi oto wydarzeniami w tym radosnym okresie:
1704-1706 – wojna domowa w Polsce.
1733, 12 września – elekcja Stanisława Leszczyńskiego.
1733-1735 – wojna o sukcesję polską.
1734, 17 stycznia – koronacja Augusta III Sasa.
1764, 7 września – elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego.
1768 – zawiązanie konfederacji barskiej- czyli lokalne walki.
1772 – I rozbiór Polski.
1788-1792 – Sejm Czteroletni (Wielki).
1791, 3 maja – uchwalenie pierwszej polskiej konstytucji (Konstytucja 3 maja).
1792 – zawiązanie konfederacji targowickiej- czyli lokalne walki
1793 – II rozbiór Polski.
1794 – insurekcja kościuszkowska.
1795 – III rozbiór Polski.
Slawek
Stały bywalec
Posty: 263
Rejestracja: 31 paź 2014, 17:42

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: Slawek »

No muszę z zawodowej przyzwoitości ;)
"Od Sasa do Lasa" był fragmentem pobocznym wojny północnej, kiedy to po naszej ziemi chodzili sprawiając lanie sobie i naszym Sasi, Prusacy, Szwedzi i Rosjanie - z tych ważniejszych. Można śmiało powiedzieć, że wojna (nie na wszystkich terenach) toczyła się do klęski Karola pod Połtawą w 1709, a nawet do sejmu niemego, który usankcjonował pacyfikację Rzplitej przez Rosję w 1717. Kraj został zniszczony, a właściwie dobity po potopie, powstaniu kozackim i wojnach z Rosją i Turcją. Natomiast rządy Augusta III przeszły do historii pod postacią "za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa" - bo nie było wojen, był święty spokój, można było orać i zbierać bezpiecznie (a u naszych sąsiadów tak fajnie nie było - militaryzm pruski kwitł i ściągał rekruta przede wszystkim ze swoich pól), więc w pewnym stopniu czyniło to nasz kraj atrakcyjnym do osiedlania się; "nierządem Polska stoi" - fatalne przekonanie o tym, że słaby kraj nie zagraża innym i nikt nam nic nie zrobi i będziemy sobie nadal pod nosem mruczeć pierwszy z cytatów.
NT JOP
Stały bywalec
Posty: 1830
Rejestracja: 26 mar 2013, 21:54
Kontakt:

Re: chata olenderska z 1780 w Rakowie

Post autor: NT JOP »

zauważ, ze im silniejsza Europa (z naszej perespektywy Rosja i Niemcy) tym słabsza Polska... jakos tak koło sie toczy
ODPOWIEDZ